Journal of Clinical Healthcare (JCHC)

30-35 35 Journal of Clinical Healthcare 4/2018 ności od dyscypliny, z której to perspektywy próbuje się ocenić jakość życia.[26] Z punktu widzenia nauk medycznych najważ- niejszym wyznacznikiem jakości życia jest zdrowie i choroba. Pacjent może opisać swoje odczucia i przeanalizować różnice pomiędzy tym co jest, a tym co by chciał aby było. Na ocenę jakości życia składa się wiele aspektów m.in. funkcjonowanie fizyczne, psychiczne, niezależność, relacje w społeczeństwie, otaczające środowisko. [27] Do oceny poziomu jakości życia służą skale W medycynie jednym z pierwszych twórców narzędzia służącego do oceny jakości życia był Karnofsky. Zauważył on, że u osób z chorobą nowotworową nie liczy się jedynie przedłużenie ich życia, ale również zadbanie o jego jak najlepszą jakość [6]. Przez lata powstało bardzo dużo różnych narzędzi, mających za zadanie ocenić jakość życia, jednak nie dają one jednoznacznej odpowiedzi. Wyróżnia się kwestio- nariusze ogólne, które na ogół jednak są mało precyzyjne oraz kwestionariusze specyficzne - dotyczące określonej choroby.[6] PIŚMIENNICTWO 1. Kowalewska B, Krajewska-Kułak E, Jankowiak B, Gołębiew- ska A, Wróblewska K, Rolka H, i wsp. Opieka hospicyjna i pa- liatywna oraz eutanazja w opinii pielęgniarek i studentów kie- runku pielęgniarstwo. Probl Hig Epidemiol 2007; 88(4): 484- 488. 2. Buss T, Lichodziejowska-Niemierko M. Opieka paliatywna w Polsce- od idei do praktyki (również lekarza rodzinnego). Fo- rum Med Rodz 2008; 3: 277-285. 3. de Walden-Gałuszko K, Ciałkowska-Rysz A. Medycyna palia- tywna. Warszawa; PZWL, 2015. 4. Łuczak J, Kotlińska-Lemieszek A. Opieka Paliatywna/ Hospi- cyjna/Medycyna Paliatywna. Now Lek 2011; 80: 3-15. 5. de Walden-Gałuszko K. Psychoonkologia w praktyce klinicz- nej. Warszawa; PZWL, 2011. 6. de Walden-Gałuszko K, Kaptacz A. Pielęgniarstwo opieki pa- liatywnej. Warszawa; PZWL, 2017. 7. Trojanowska A. Znaczenie badań nad jakością życia w medy- cynie. Zdr Publ 2011; 121: 99-103. 8. Ziętalewicz U, Kulpa M, Stypuła-Ciuba BJ, Kosowicz M. Funk- cjonowanie psychologiczne u kobiet i mężczyzn z chorobą nowotworową. Med Paliat 2014; 6: 145-150. 9. Dzierżanowski T, Ciałkowska-Rysz A. Zasady postępowania w zaostrzeniach bólu u chorych na nowotwory. Med Paliat 2016; 8: 1-8. 10. Caraceni A, Davies A, Poulain P, et al. Guidelines for the management of breakthrough pain in patients with cancer. J Natl Compr Canc Netw 2013; 11 Suppl 1: S29-36. 11. Moroń D. Wolontariat w trzecim sektorze. Prawo i praktyka. Wrocław; Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2009. 12. Zeppetella G. Dynamics of breakthrough pain vs. pharmakoki- netics of oral morphine: implications for management. Eur J Cancer Care 2009; 18: 331-337. 13. Children’s Hospice International: Resources: an unmet need. Children’s Hospice International 2008. [cytowany 15 października 2017]. Adres: http://www.chionline.org 14. Knapp C. Pediatric palliative care provi-sion around the world: a systematic review. Pediatr Blood Cancer 2011; 57(3): 361– 368. 15. Knapp C, Madden V, Fowler-Kerry S. Pediatric Palliative Care: Global Perspectives. London; Springer, 2012. 16. Dangel T. Domowa opieka paliatywna nad dziećmi w Polsce. Onkol Pol 2005; 8, 3:109-120. 17. Carr AJ, Higginson IJ. Measuring quality of life. Are quality of life measures patient centred? BMJ 2001; 322: 1357-1360. 18. Ruszkiewicz M, Kreft K. Korelaty akceptacji choroby w grupie pacjentów onkologicznych. Psychoonkologia 2017; 21: 37-44. 19. Puchalski CM. Spirituality in the cancer trajectory. Ann Oncol 2012; 23: 49-55. 20. Bennett D, Burton AW, Fisman S, et al. Consensus panel rec- ommendations for the assessment and management of break- through pain. Part 1. Assessment. Pharm Ther 2005; 30: 296- 301. 21. Bieda J, Sopata M. Obrzęk chłonny — klasyfikacja, diagnosty- ka i leczenie. Przegl Flebol 2004; 1: 21–27. 22. Grądalski T, Ochałek K. Podstawy patofizjologii i postępowa- nia w obrzęku limfatycznym w chorobie nowotworowej. Nowa Med 2001; 97: 55–58. 23. Piotrowicz R, Ciecierski M, Jawień A. Obrzęki limfatyczne— leczenie. Przew Lek 2000; 7: 66–68. 24. Papuć E. Jakość życia - definicje i sposoby jej ujmowania. Curr Probl Psychiatry 2011;12(2): 141-145. 25. Szyguła-Jurkiewicz B, Kowalska M, Mościński M. Jakość życia jako element oceny stanu zdrowia i efektywności leczenia cho- rych ze schorzeniami układu sercowo-naczyniowego. Folia Cardiol 2011; 6, 1: 62–71. 26. Wnuk M, Marcinkowski JT. Jakość życia jako pojęcie plurali- styczne o charakterze interdyscyplinarnym. Probl Hig Epide- miol 2012; 93(1): 21-26. 27. Muszalik M, Kędziora-Kornatowska K. Jakość życia przewle- kle chorych pacjentów w starszym wieku. Gerontol Pol 2006; 14,4:185-189.