Journal of Clinical Healthcare (JCHC)

34-40 35 Journal of Clinical Healthcare 1/2018 płomieniem stanowią mniej niż 10% wskazań do leczenia szpitalnego. [7-10] WYBRANE ZAGADNIENIA Z PATOMORFOLOGII OPARZEŃ Oparzenia może powodować uszkodzenie skóry, tkanki podskórnej, a nawet warstw tkankowych głębiej położnych. Skóra dziecka jest bardziej wrażliwa niż dorosłego, więc urazy tego narządu mają dużo bardziej poważne konsekwencje. Następstwem oparzenia może być zakażenie, hipotermia, jak również zagrażająca życiu utrata płynów a w konsekwencji wstrząs. Oparzenia już tradycyjnie klasyfikuje się na podstawie głębokości i rozległości uszkodzenia, stąd też dzieli się na powierzchowne (pierwszego stopnia), niepełnej grubości skóry (drugiego stopnia) i pełnej grubości skóry (trzeciego stopnia), oraz zwęglenie tkanek, czyli oparzenia czwartego stopnia [2,8,10]. Oparzenie pierwszego stopnia dotyczy naskórka, który w miejscu oparzenia staje się bolesny, suchy i zaczerwieniony. Może wystąpić niewielki obrzęk. Wygojenie trwa ok. 3-6 dni, bez pozostawienia blizn. [8]. Oparzenie drugiego stopnia dotyczy już uszkodzenia skóry właściwej. Gdy dotyczy strefy nadgruczołowej (nie zawierającej gruczołów potowych i mieszków włosowych) powstaje oparzenie drugiego stopnia typu „A” . Skóra w miejscu urazu jest silnie bolesna (następuje odsłonięcie zakończeń nerwowych), zaczerwieniona z obecnymi pęcherzami wypełnionymi płynem surowiczym. Gojenia powstałej rany oparzeniowej, bez tworzenia blizny, bądź z wytworzeniem niewielkiej blizny, trwa przeciętnie ok. 14 dni. [2,8]. W oparzeniu drugiego stopnia typu „B” następuje uszkodzenie pełnej grubości skóry właściwej wraz z przydatkami. Skóra w miejscu uszkodzenia może przybierać barwę szarą, a nawet różowo-ceglastą, nie występują sączące, surowicze pęcherze. Miejsce oparzenia jest silnie bolesne samoistnie. Powstała rana oparzeniowa goi się przeciętnie od 21 do 35 dni, z wytworzeniem blizny. Ten typ oparzenia powstaje najczęściej w wyniku kontaktu skóry z gorącymi płynami, substancjami chemicz- nymi lub płomieniami [2,8,10]. Oparzenie trzeciego stopnia obejmuje pełną grubość skóry oraz tkankę podskórną, z martwicą nerwów i naczyń uszkodzonego miejsca. Uszkodzenie warstwy rozrodczej skóry utrudnia jej gojenie i regenerację. Skóra w miejscu urazu staje się sucha i twarda, przybiera wygląd perłowo-biały i/lub całkowicie zwęglony, czasem staje się przeźroczysta lub pergaminowa. Uszkodzona skóra może pokryć się strupem powstałym w wyniku denaturacji białek tkankowych. Miejsce uszkodzenia ma zniesione czucie , w wyniku uszkodzenia recep- torów skórnych, a silny ból miejsca oparzonego pojawia się zwykle dopiero po odsłonięciu rany oparzeniowej. Bez interwencji chirurgicznej i przeszczepów skóry, gojenie jest niemożliwe. Zejściem oparzenia są z reguły silnie zniekształcające blizny powodu- jące przykurcze stawowe. Oparzenia tego typu powstają najczęściej w wyniku oparzenia elektrycz- nego, płomieniami lub gorącymi metalami [2,8]. Oparzenie czwartego stopnia doprowadza do uszkodzenia pełnej grubości skóry wraz ze strukturami głębiej leżącymi , z więc mięśniami, ścięgnami, stawami i kośćmi. W tym typie urazu oparzeniowego może dochodzić do zwęglenia tkanek. Leczenie tego typu uszkodzeń jest bardzo ciężkie, wymaga rekonstrukcji plastycznych, hyperbarii tlenowej i stosunkowo często kończy się amputacja [7,810]. KLASYFIKACJA CIĘŻKOŚCI OPARZEŃ Rozległość oparzeń Rozległość oparzeń określa się w procentach, definiując go ją jako obszar skóry, który uległ uszkodzeniu w stosunku do całej powierzchni ciała. Do szacowania rozległości urazu oparzeniowego stosuje się umowne zasady. U dzieci w zależności od wieku stosowane są następujące reguły określania rozległości oparzenia [8,11]:.  Reguła piątek jest stosowana w przypadku oparzenia, które wystąpiło u niemowląt. Po- wierzchnia głowy, przodu i tyłu tułowia wynosi po 20%, natomiast na każdą kończynę dolną przypada 10% całkowitej powierzchni ciała.  Karta Lunda i Browdera służy do oceny rozle- głości oparzenia u pacjentów poniżej 15 r ż. i